Strategia ESG Grupy PZU o środowisku i klimacie

Grupa PZU jako jedna z największych instytucji finansowych w Europie Środkowo – Wschodniej jest świadoma, że zarówno jej bezpośrednia działalność, jak i oferowane produkty ubezpieczeniowe, a także działalność bankowa i inwestycyjna to obszary, za pośrednictwem których spółki mogą oddziaływać na zachowania klientów, a w konsekwencji też na ich wpływ na środowisko i zmiany klimatyczne.

Kwestie ochrony środowiska obecne są w codziennej praktyce biznesowej Grupy PZU od wielu lat. Natomiast w odpowiedzi na rosnące wyzwania środowiskowe i klimatyczne, Grupa PZU w roku 2021 ogłosiła swoją drogę do neutralności klimatycznej. Zobowiązanie to stało się integralną częścią Strategii biznesowej Grupy PZU na lata 2021-2024. Podstawowe założenie drogi do neutralności to szereg inicjatyw mających na celu osiągnięcie do 2024 roku neutralności klimatycznej w bezpośredniej działalności Grupy. Natomiast droga do neutralności została opracowana w horyzoncie roku 2050 polskimi i europejskimi zobowiązaniami. Grupa PZU pracuje nad tym, by do roku 2040 neutralni klimatycznie stali się również kooperanci i partnerzy biznesowi Grupy, a do roku 2050 - klienci ubezpieczeniowi i inwestycyjni. W najbliższych latach PZU będzie skupiał się na rozwoju portfela w branżach niskoemisyjnych i zrównoważonych oraz na stworzeniu oferty ubezpieczeniowej, która wesprze dekarbonizację i proces zmiany miksu energetycznego w Polsce. Ponadto Grupa PZU chce nadać większą wagę aspektom zrównoważonego rozwoju w relacjach z klientami korporacyjnymi. Dlatego zobowiązała się do oceny pod kątem ryzyk i czynników ESG zarówno swoich największych klientów korporacyjnych jak i inwestycji. Grupa PZU chce być promotorem i partnerem „zielonej” zmiany wśród swoich kontrahentów, klientów i partnerów społecznych, zarówno dzięki finansowaniu dużych inwestycji w OZE, jak i odpowiednim produktom ubezpieczeniowym, ofercie funduszy inwestycyjnych opartych na ESG czy usługach doradczych dla firm przeprowadzających dekarbonizację.

Aby ułatwić realizację zobowiązań strategicznych PZU przyjął dwie polityki, które określają zasady i wyznaczają kierunki działalności zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Są to Polityka środowiskowa Grupy PZU oraz Polityka zrównoważonego inwestowania PZU i PZU Życie.

Polityka środowiskowa Grupy PZU określa ramy zarządzania wpływem działalności Spółek na środowisko naturalne zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Celem Polityki środowiskowej w Grupie PZU jest skuteczne zarządzanie wpływem jej działalności na środowisko naturalne, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, przez: minimalizację bezpośredniego wpływu na środowisko i klimat oraz minimalizację pośredniego wpływu na środowisko i klimat związanego z oferowanymi produktami i usługami.

Przyjęta pod koniec 2021 roku Polityka zrównoważonego inwestowania PZU i PZU Życie określa ogólne zasady lokowania środków, czynniki ESG brane przy tym pod uwagę oraz sposób realizacji celów zrównoważonego inwestowania określonych w Strategii ESG i Strategii Grupy PZU. Ma ona zastosowanie przy lokowaniu środków własnych i środków pokrywających zobowiązania ubezpieczeniowe. Ponadto w Polityce zostały wskazane przykładowe czynniki ESG uwzględniane w polityce lok acyjnej Spółek.

Oprócz wdrażanych wewnętrznych dokumentów i procedur Grupa PZU angażuje się w szereg zewnętrznych inicjatyw mających na celu promowanie zrównoważonego rozwoju.

PZU jest jednym z sygnatariuszy globalnego Programu Finansowego Programu Narodów Zjednoczonych Organizacji Narodów Zjednoczonych (United Nations Environment Programme Finance Initiative, UNEP Finance Initiative). Globalne partnerstwo ustanowione między Programem Środowiska Narodów Zjednoczonych a sektorem finansowym służy mobilizacji sektora finansowego i ubezpieczeniowego na rzecz zrównoważonego rozwoju. Dołączając do tej inicjatywy, Grupa PZU stała się jedną z ponad 350 instytucji, które świadomie podejmują decyzje biznesowe, żeby przyczynić się do pozytywnego wpływu na życie ludzi i jakość środowiska naturalnego.

Grupa PZU uczestniczy w dialogu na temat zrównoważonego rozwoju i zrównoważonego finansowania. Przedstawiciel PZU przewodniczy Grupie roboczej ds. zrównoważonego finansowania w Polskiej Izbie Ubezpieczeń (PIU). PZU bierze też udział w pracach Rady Rozwoju Rynku Finansowego ds. zrównoważonego finansowania oraz Grupy ds. rozwoju raportowania niefinansowego przy Ministerstwie Finansów. Przewodniczy również Zespołowi ds. zarządzania ryzykiem katastrof naturalnych, którego jednym z zadań jest wsparcie UKNF w definiowaniu testów warunków skrajnych związanych ze zmianami klimatu.

W 2021 roku PZU przystąpił do „Porozumienia na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce” oraz „Porozumienia sektorowego na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej”. Są to projekty zainicjowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Stanowią one platformę międzysektorowej współpracy na rzecz rozwoju gospodarczego Polski, wzrostu konkurencyjności polskich przedsiębiorców, rozwoju inicjatywy gwarantujących bezpieczeństwo, zarówno ekonomiczne, jak i energetyczne Polski w oparciu o nisko i zeroemisyjne źródła energii. Ponadto Członek Zarządu PZU Życie został powołany na członka Rady Koordynacyjnej ds. Morskiej Energetyki Wiatrowej.

Zaangażowanie Członka Zarządu PZU Życie w inicjatywę Chapter Zero Poland potwierdza rosnące znaczenie zmian klimatycznych i ich miejsca w rozwoju biznesu. Chapter Zero Poland to polska odsłona międzynarodowej inicjatywy Climate Governance powołanej przez World Economic Forum, powstał by podnieść świadomość konsekwencji zmian klimatycznych dla biznesu i wpływu biznesu na klimat.

Bank Pekao dołączył do inicjatywy ONZ United Nations Global Compact, potwierdzając tym samym gotowość do działania na rzecz Agendy 2030 oraz włączenia 10 Zasad UN Global Compact do swoich strategii, zobowiązując się do stawiania sobie dalekosiężnych celów w wymiarze społecznym, gospodarczym i środowiskowym. Członkostwo w UN Global Compact oznacza udział w największej światowej platformie korporacyjnych liderów zrównoważonego rozwoju, reprezentujących prawie każdy sektor biznesu. W 2022 PZU planuje również dołączyć do tej inicjatywy.

Oprócz opisanych powyżej inicjatyw Grupa PZU monitoruje działania instytucji finansowych i organizacji międzynarodowych, tj. Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Komisji Europejskiej. Przy ujawnianiu informacji i zarządzaniu ryzykami związanymi ze zmianami klimatycznymi w sektorze finansowym, Grupa PZU uwzględnia zapisy porozumienia klimatycznego zawartego przez 195 krajów w Paryżu w 2015 roku. Z punktu widzenia ograniczania klęsk żywiołowych drogowskazem wyznaczającym kierunek działania jest „Plan działania w sprawie ram z Sendai dotyczący ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030 – podejście oparte na ryzyku klęsk żywiołowych dla wszystkich strategii politycznych UE” (Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015–2030). Pracując nad rozwiązaniami odpowiadającymi na wyzwania środowiskowe i związane ze zmianami klimatu, Grupa uwzględnia również działania prowadzone przez polski rząd i założenia „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku”.

Zmiany klimatu to jedno z największych globalnych wyzwań dla zrównoważonego rozwoju.

Zmiany klimatyczne stanowią obecnie jedno z największych globalnych wyzwań zrównoważonego rozwoju. Przedstawione w raporcie Światowego Forum Ekonomicznego The Global Risk Report¹ badanie percepcji ryzyk pokazuje, że trzy najbardziej kluczowe ryzyka globalne były związanych z czynnikami środowiskowymi. Jeszcze w 2012 roku lista zawierała tylko jedno ryzyko środowiskowe. Dodatkowo, na liście pięciu największych ryzyk, które uległy największemu zaostrzeniu od momentu wystąpienia pandemii COVID-19, dwa są związane z klimatem.

Grupa PZU dostrzega, że zapobieganie zmianom klimatu i przystosowanie się do nowych warunków wymaga skoordynowanego działania decydentów, przedsiębiorstw oraz sektora finansowego. Aktywnie uczestniczy w inicjatywach branżowych, angażuje się w procesy konsultacji społecznych i opiniowanie projektów ustaw związanych z ochroną klimatu. Ryzyka związane ze zmianami klimatu, zarówno te fizyczne, jak i transformacji będą wymagały coraz wyraźniejszego i pełniejszego uwzględnienia w sposobie zarządzania Grupy PZU, ponieważ ich wpływ na osiągane wyniki finansowe będzie coraz bardziej istotny.

Raport The Emissions Gap Report 2021² pokazuje, że nowe krajowe zobowiązania w zakresie klimatu w połączeniu z innymi środkami łagodzącymi negatywne skutki kierują świat na ścieżkę globalnego wzrostu temperatury o 2,7°C do końca stulecia. To znacznie powyżej celów Porozumienia Paryskiego i może doprowadzić do katastrofalnych zmian klimatycznych. Aby utrzymać globalne ocieplenie poniżej 1,5°C w tym stuleciu, co jest aspiracyjnym celem Porozumienia Paryskiego, świat musi zmniejszyć o połowę roczne emisje gazów cieplarnianych w ciągu najbliższych ośmiu lat.

W przypadku skutecznego wdrożenia zobowiązania dotyczącego zerowej emisji netto kraje mogą ograniczyć ocieplenie do 2,2°C. Autorzy raportu wskazują, że ograniczenie emisji metanu z sektorów paliw kopalnych, odpadów i rolnictwa może pomóc w zlikwidowaniu luki emisyjnej i ograniczeniu ocieplenia w krótkim okresie.

W raporcie IPCC Climate Change 2021: the Physical Science Basis³ podkreślono, że globalnym ociepleniu o 2°C ekstremalne temperatury częściej będą osiągać krytyczne progi tolerancji dla rolnictwa i zdrowia. Nie odnosi się to wyłącznie do wzrostu temperatury. Zmiana klimatu powoduje wiele negatywnych konsekwencji, które różnią się od siebie w zależności od regionu świata. Jak wskazują autorzy raportu będą się one nasilać wraz z dalszym ociepleniem i obejmują zmiany związane z wilgotnością, wiatrami, śniegiem, lodem, obszarami przybrzeżnymi czy oceanami.

Oczekuje się⁴, że negatywne konsekwencje zmian klimatu dla Polski będą oznaczać przede wszystkim powodzie, deszcze nawalne i osuwiska, a także susze. Przewidywana jest również wyższa częstotliwość występujących regionalnie silnych wiatrów. Z punktu widzenia zdarzeń krajowych powodzie są najbardziej dotkliwymi zdarzeniami ze względu na straty materialne.

W odpowiedzi na zmieniające się wytyczne w zakresie raportowania oraz rosnące wymagania i oczekiwania interesariuszy w zakresie przejrzystej polityki informacyjnej dotyczącej przygotowania do zmian klimatycznych, niniejszy rozdział zawiera informacje dotyczące zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego wpływu na środowisko. Zgodnie z wytycznymi UE do sprawozdawczości niefinansowej i Suplementu dotyczącego zgłaszania informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01), informacje ujawnione w tym rozdziale spełniają zasadę tzw. podwójnej istotności, tj. zawierają informacje w zakresie wpływu klimatu na działalność Grupy PZU oraz wpływu Grupy na klimat. W szczególności, zgodnie z wytycznymi ogólnymi oraz dodatkowymi, skierowanymi do instytucji finansowych, w sprawozdaniu zaprezentowano szczegółowy opis ryzyk związanych z klimatem, procesy ich identyfikacji oraz zarządzania nimi, a także analizę wpływu tych ryzyk według dwóch scenariuszy.

W obszarze wpływu klimatu na działalność Grupy PZU, w kontekście rozwoju, wyników oraz sytuacji, dokonano identyfikacji ryzyk w układzie proponowanym przez TCFD oraz Wytyczne Komisji Europejskiej i przeprowadzono analizę scenariuszową dotyczącą zmian klimatu.

Grupa PZU, w ramach przynależności do Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU), angażuje się w dialog dotyczący wpływu zmian klimatu na sektor ubezpieczeniowy w Polsce, którego celem jest wsparcie organu nadzoru w wypracowaniu metodyki testów warunków skrajnych związanych ze zmianami klimatu. W ocenie PIU testy warunków skrajnych prowadzone przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń (EIOPA) lub lokalne organy nadzoru mogą być lepszym narzędziem niż ORSA do uwzględniania prospektywnego podejścia opartego na znormalizowanych scenariuszach, a właściwe organy krajowe powinny zachęcać ubezpieczycieli do opracowywania scenariuszy i ułatwiać im dostęp do danych i źródeł cennych informacji i badań.

Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych z wyszczególnieniem zgłaszania danych dotyczących klimatu oraz rekomendacje TCFD klasyfikują ryzyka związane z negatywnym wpływem klimatu na przedsiębiorstwa jako ryzyka fizyczne i ryzyka transformacji. Ryzyko fizyczne (physical risk) wynika z fizycznych skutków zmiany klimatu i obejmuje ostre (np. burze, pożary) i długotrwałe (podnoszący się poziom mórz) ryzyko. Ryzyko transformacji (transition risk) jest związane z przejściem gospodarki na niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu i obejmuje ryzyko związane z polityką, prawne, technologiczne, rynkowe i reputacyjne.

Analogiczne podejście zaproponowało w kwietniu 2019 roku⁵.The Network of Central Banks and Supervisors for Greening the Financial System (NGFS) skupiające banki centralne i organy nadzoru. Bazując na przeświadczeniu, że zagrożenia związane z klimatem są źródłem ryzyk finansowych, a do zadań właśnie banków centralnych i organów nadzoru należy zapewnienie odporności sytemu finansowego na te zagrożenia, sformułowano sześć rekomendacji dla banków centralnych, organów nadzoru, decydentów i instytucji finansowych w celu zwiększenia ich roli w „zazielenieniu” systemu finansowego oraz zarządzaniu środowiskiem i zagrożeniami klimatycznymi.

Wśród nowych narzędzi zgodnych z rekomendacjami TCFD i Wytycznymi Komisji Europejskiej jest analiza scenariuszowa. Wykorzystuje ona hipotetyczne modele zmian temperatur, umożliwiając ocenę sposobu funkcjonowania przedsiębiorstwa w zależności od zmieniającego się klimatu i tzw. odporności modelu biznesowego. Konieczność przeprowadzania analiz związanych ze zmianami klimatu przez podmioty sektora ubezpieczeniowego została również podkreślona w opinii EIOPA⁶. Jako punkt wyjścia do analiz przeprowadzonych w Grupie PZU została przyjęta struktura scenariuszy zaproponowana przez NGFS. Scenariusze są ustrukturyzowane według stopnia osiągnięcia celów klimatycznych oraz wzorca transformacji. Natomiast EIOPA w swoim dokumencie do czterech obrazów świata zdefiniowanych przez NGFS przyporządkowała dwa długoterminowe scenariusze wzrostu temperatur (powyżej i poniżej 2°C).

Analiza ryzyk pozwala na dokładną identyfikację ryzyk związanych ze zrównoważonym rozwojem, a w szczególności ze zmianą klimatu. Strategia Grupy PZU oraz cała jej działalność koncentruje się wokół odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyka, aby była możliwa zmiana w kierunku zrównoważonej oferty produktowej, która nie tylko odpowiada na potrzeby klientów, zidentyfikowane wyzwania klimatyczne, ale jest przede wszystkim szansą na rozwój biznesu i budowanie przewagi rynkowej. Dla przykładu, zarządzanie ryzykiem klimatycznym wynikającym z transformacji portfela ubezpieczeniowego polegające na zwiększaniu i uatrakcyjnianiu oferty produktów finansowych skierowanej do niskoemisyjnych gałęzi gospodarki oraz gałęzi wykorzystujących energię odnawialną również wpływa na rozwój tych gałęzi. W ten sposób uwidacznia się również pozytywny wpływ oferty produktowej Grupy na klimat i środowisko.

Wpływ Grupy PZU na klimat jest wielowymiarowy. Spółki Grupy prowadząc swoją działalność korzystają z zasobów neutralnych. Z uwagi na to, że większość spółek Grupy to instytucje finansowe bezpośredni wpływ na klimat jest relatywnie niewielki. Z drugiej strony, przez finansowanie, ubezpieczanie i inwestowanie mogą, do pewnego stopnia oddziaływać na zachowania klientów, a w konsekwencji też na ich wpływ na środowisko i zmiany klimatyczne. Mając tego świadomość, Grupa PZU ma ambicję stać się zaufanym partnerem transformacji energetycznej i rozwijać ofertę wspierającą rozwój niskoemisyjnej gospodarki.

Zgodnie z rozporządzeniem Delegowanym Komisji (EU) 2021/2139 z 4 czerwca 2021, uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852, działalność ubezpieczeniowa, w ramach określonych produktów oferowanych w ramach ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie stanowi działalność wspomagającą w zakresie adaptacji do zmian klimatu, a więc kwalifikującą się do systematyki.